به گزارش «قدس آنلاین»،  سه شنبه ۲۳ خرداد، موضوع طرح سوال از رئیس جمهور در مجلس کلید خورد.  طرحی که تا کنون در ۳۸ سال قانونگذاری در مجلس ایران کم سابقه بوده ولی بی سابقه نبوده است.

البته طرح سوال از رئیس جمهور، در مجلس هفتم از سوی اکبر اعلمی نماینده تبریز از رئیس جمهور وقت یعنی محمود احمدی نژاد مطرح شد و حتی به امضای تعدادی از نمایندگان هم رسید ولی به سرانجام نرسید.

در مجلس هشتم نیز طرح سوال از سوی علی مطهری نماینده تهران مطرح شد.

با پیگیری های مطهری سرانجام  سوال از رئیس جمهور بعد از ۳۲ سال برای اولین بار در تاریخ قانونگذاری ایران رسما کلید خورد و احمدی نژاد در ۲۴ اسفند سال ۱۳۹۰ در صحن مجلس حاضر شد و به ۱۰ سوال نمایندگان پاسخ داد.

اما در حال حاضر نمایندگان به دنبال سوال از رئیس جمهور، روحانی و پاسخگویی وی هستند. طرحی که اگر به سرانجام برسد در طول ۳۸ سال قانونگذاری برای دومین بار در مجلس اتفاق می افتد.

بنا به گفته نمایندگان از جمله محمد جواد ابطحی این طرح تا روز سه شنبه گذشته به امضای ۶۴ نماینده رسیده و برای حد نصاب رسیدن تنها ۹ امضا لازم دارد.

استناد قانونی طرح سوال از روحانی

این اقدام نمایندگان در راستای اصل ۸۸ قانون اساسی و ماده ۲۱۲ آئین نامه داخلی مجلس در حال انجام است.

طبق اصل ۸۸ قانون اساسی در هر مورد که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رییس جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسیول، درباره یکی از وظایف آنان سوال کنند، رییس جمهور یا وزیر موظف است در مجلس حاضر شود و به سوال جواب دهد و این جواب نباید در مورد رییس جمهور بیش از یک ماه و در مورد وزیر بیش از ده روز به تأخیر افتاد مگر با عذر موجه به تشخیص مجلس شورای اسلامی.

محور و دلایل نمایندگان از طرح سوال

محور سوال نمایندگان در خصوص موسسات مالی و اعتباری است که خواستار پاسخگویی رئیس جمهور در مجلس شدند.

متن کامل سوال از رئیس‌جمهور به شرح زیر است:

هیئت‌رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی

به استناد اصل ۸۸ قانون اساسی، سوال ذیل از رئیس‌جمهور با امضای نمایندگان تقدیم می‌شود، مستدعی است اقدام مقتضی و قانونی انجام شود.

نظر به مشکلاتی که برای سهامداران برخی از موسسات اعتباری مانند کاسپین، آرمان، ثامن‌الحجج و غیره در چند سال اخیر پدید آمده و ریشه اصلی آن نقص در نظارت بانک مرکزی بوده است و از طرفی مجلس نمی‌تواند از رئیس بانک مرکزی سوال کند و توضیحات و رفتار ایشان نیز قانع‌کننده نبوده است و از طرف دیگر حقوق مردم نیز در حال ضایع شدن است، لذا از رئیس محترم جمهور تقاضا داریم پاسخ قانع‌کننده‌ای به نمایندگان ارائه نمایند، گرچه قبول داریم که نقطه آغازین این مشکل قبل از دولت فعلی بوده است.

شیوه طرح سوال در مجلس

با طرح این سوال، طبق آئین نامه داخلی مجلس، رئیس مجلس موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون‌های تخصصی مربوط، ارجاع می‌نماید. هر کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده رئیس جمهور به آن کمیسیون و نماینده منتخب سؤال‌کنندگان تشکیل جلسه دهد. در این جلسه نماینده رئیس جمهور پاسخ مقتضی را از طرف رئیس جمهور ارائه خواهد نمود تا به نمایندگان سؤال‌کننده گزارش شود.

پس از یک ‌هفته از طرح سؤال در کمیسیون یا کمیسیون‌ها چنانچه هنوز حداقل یک‌ چهارم کل نمایندگان مجلس از سؤال خود منصرف نشده باشند، یعنی سوال حداقل دارای ۷۳ امضا باشد، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سؤال یا سؤالات آنان را قرائت و فوراً برای رئیس جمهور ارسال کند. این سؤال یا سؤالات ظرف چهل و هشت ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار می‌گیرد.

اگر قبل از ارسال سوال برای رئیس جمهور، تعداد امضاها به زیر ۷۳ نماینده برسد، سوال منتفی خواهد شد اما پس از ارسال سؤال برای رئیس جمهور، کاهش امضاءها سبب خروج سؤال یا سؤالات از دستور نمی‌گردد.

همچنین طبق ماده ۲۱۳ آئین نامه داخلی مجلس، رئیس جمهور موظف است ظرف یک ‌ماه از تاریخ دریافت سؤال، در جلسه علنی مجلس حضور یابد و به سؤال مطروحه نمایندگان پاسخ گوید مگر با عذر موجه با تشخیص مجلس شورای اسلامی.

 مدت طرح سؤال یا سؤالات از طرف نمایندگان منتخب سؤال‌کنندگان حداکثر ۳۰ دقیقه و مدت پاسخ رئیس جمهور حداکثر یک ‌ساعت است که طرفین می‌توانند وقت خود را به دو بخش تقسیم نمایند.

در این صورت همه سؤالات و پاسخ‌ها در بخش اول وقت هر یک از دوطرف بیان می‌شود و در بخش دوم ابهامات سؤال‌کنندگان و پاسخ‌های رئیس جمهور مطرح می‌گردد.

طبق آئین نامه داخلی مجلس پس از این مرحله، درباره پاسخ رئیس جمهور به هر یک از سؤالات از نظر قانع‌کننده بودن به صورت جداگانه رأی‌گیری می‌شود.

چنانچه اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه از پاسخ رئیس جمهور به سؤالی قانع نشده باشند و موضوع مورد سؤال، نقض قانون و یا استنکاف از قانون محسوب شود، آن سؤال به قوه قضاییه ارسال می‌شود.

در حال حاضر تابوی سوال از رئیس جمهور در مجلس شکسته شده و اگر چه در شش سال اخیر تکرار نشده اما می تواند تکرار شود و روحانی با حضور در صحن مجلس به نمایندگان پاسخ دهد.

گرچه علی لاریجانی و برخی از اعضای هیئت رئیسه مجلس از حامیان روحانی به شمار می روند و همین موضوع شاید به عقیم ماندن طرح سوال از رئیس جمهور در مجلس بیانجامد اما اگر سوال از حسن روحانی در مجلس به سرانجام برسد و در دستور کار نمایندگان قرار گیرد، وی باید در روزهای آینده با حضور در صحن مجلس به نمایندگان پاسخگو باشد.